भारतात जन्म प्रमाणपत्र कसे मिळवायचे?

Written By Gautham Krishna   | Published on May 20, 2019




जन्म प्रमाणपत्र ही अधिकृत माहिती आहे जी जन्मतारीख, जन्म स्थान, लिंग आणि नवीन जन्मलेल्या मुलाचे नाव याची पुष्टी करते. जन्म प्रमाणपत्र एखाद्या व्यक्तीचे कायदेशीर अस्तित्व सिद्ध करते आणि या घटनेची नोंदणी ही त्यांच्या मालकीच्या लोकसंख्येच्या मूलभूत महत्त्वपूर्ण डेटाचा स्रोत आहे.

जन्म प्रमाणपत्रे खालील प्रमाणे आहेत.

  • समाजकल्याण योजनेंतर्गत लाभ मिळविण्यासाठी

  • मुलाचा पहिला हक्क.

  • ओळख प्रस्थापित करण्यासाठी

  • वयाचा ठराविक पुरावा.

  • किशोरांची काळजी आणि संरक्षण

  • शाळेत प्रवेश.

  • ड्रायव्हिंग लायसन्स, पासपोर्ट इ. तयार करणे.

  • मतदानाच्या अधिकाराचा पुरावा

  • राष्ट्रीय लोकसंख्या नोंदणी मध्ये प्रवेश

कुलसचिव

जन्म प्रमाणपत्र निबंधकाद्वारे प्रदान केले जावे. रजिस्ट्रारची जबाबदारी वेगवेगळ्या नियुक्त केलेल्या अधिकारी / अधिका to्यांना देण्यात आली आहे

स्थानिक स्तरावर कुलसचिव हे आरोग्य अधिकारी / महानगर पालिका / नगर पालिका / प्रभारी पीएचसी / सीएचसी / ब्लॉक विकास अधिकारी / पंचायत अधिकारी / ग्रामसेवक असू शकतात.

उपनिबंधक वैद्यकीय अधिकारी जि. रुग्णालय / सीएचसी / पीएचसी / शिक्षक / ग्रामस्तरीय कर्मचारी / पंचायत अधिकारी / संगणक / नोंदणी लिपी इ.

आवश्यक कागदपत्रे

जन्माची नोंद करण्यासाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत.

  • जन्मस्थळाचा पुरावा

  • पालकांचा ओळख पुरावा

  • पालकांचे विवाह प्रमाणपत्र (पर्यायी) 

जन्म नोंदणी करण्याची प्रक्रिया

नवीन जन्मलेल्या मुलांसाठी, जन्म प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करणा person्या व्यक्तीने रुग्णालयात फॉर्म (जन्मासाठी फॉर्म -1) भरावा, जो नंतर रुग्णालय रजिस्ट्रार कार्यालय पाठवेल. निबंधक प्रमाणपत्र प्रदान करेल, जे नंतर निर्दिष्ट तारखेला संग्रहित केले जाऊ शकते.

सुरुवातीच्या अनुप्रयोगातच मुलाचे नाव निर्दिष्ट केले जाऊ शकते, प्रक्रिया अधिक सुलभ करते. वैकल्पिकरित्या, पालक वास्तविक प्रमाणपत्र संकलित करण्यापूर्वी ते नंतर रजिस्ट्रार कार्यालयात नाव जोडू शकतात किंवा ते प्रमाणपत्र संकलित करू शकतात आणि नंतर मुलाच्या 14 वर्षांच्या होण्यापूर्वी कधीही नाव समाविष्ट करण्यासाठी अर्ज करू शकतात आणि अद्यतनित प्रमाणपत्र मिळू शकते.

तथापि, जन्मासारख्या बर्‍याच ठिकाणी उद्भवू शकते

  • घर [निवासी किंवा अनिवासी], किंवा

  • संस्था [वैद्यकीय / वैद्यकीय नसलेले] (हॉस्पिटल / जेल / वसतिगृह / धर्मशाला इ.), किंवा

  • इतर ठिकाणे (सार्वजनिक / इतर कोणतीही जागा).

या प्रकरणात रजिस्ट्रारला कुणाला कळवावे याचा तपशील खाली नमूद केला आहे.

Birth registration places informants notifiers marathi

एखादी माहिती देणारी व्यक्ती अशी आहे जी विहित कालावधीच्या कालावधीत अहवाल देण्यासाठी नियुक्त केली गेली आहे, जन्म नोंदविण्याच्या उद्देशाने काही विशिष्ट वैशिष्ट्यांसह काही जन्म किंवा अद्याप जन्म झाल्याची वस्तुस्थिती देखील आहे. ही माहिती निबंधकांना तोंडी किंवा फॉर्म १: जन्म अहवाल फॉर्म मध्ये प्रदान केली जावी.

नोटिफायर एक अशी व्यक्ती आहे जी रजिस्ट्रारकडे विहित फॉर्म आणि वेळेत सूचित करते, प्रत्येक जन्म किंवा मरण किंवा ती जिथे जिथे ती उपस्थित होती किंवा तेथे होती किंवा तेथे होती किंवा रजिस्ट्रारच्या कार्यक्षेत्रात आली होती.

जन्म नोंदणीतील विलंब

रजिस्ट्रारकडे जन्म किंवा अद्याप जन्मतारीख घटनेची माहिती देण्याची मुदत जन्म तारखेपासून २१ दिवस आहे. घटनेनंतर २१ दिवसांच्या आत नोंदणीसाठी नोंदवलेल्या घटनांसाठी जन्म रजिस्ट्रेशनमधून विहित तपशिलांच्या अर्जाची प्रत विनामूल्य उपलब्ध करुन दिली जाईल. शुल्क

इव्हेंटच्या घटनेची माहिती आपल्याला 21 दिवसांच्या मुदतीनंतर कळविली जाऊ शकते. अशा घटना खालीलप्रमाणे नोंदणी विलंब नोंदणीच्या श्रेणीत येतातः

  • 21 दिवसांपेक्षा जास्त परंतु तिची घटना घडल्यानंतर 30 दिवसांच्या आत.

  • 30 दिवसानंतर परंतु त्याच्या घटनेच्या एका वर्षाच्या आत.

  • त्याच्या घटनेच्या एका वर्षाच्या पलीकडे.

Delay in Birth Registration Birth Certificate Online marathi

शुल्क

उशीरा नोंदणीवर विलंब शुल्क भरणे आणि विहित प्राधिकरणाच्या परवानगीने अधीन आहे.

  • जन्म कार्यक्रम, ज्याची माहिती रजिस्ट्रारला २१ दिवसांच्या मुदतीनंतर दिली जाते परंतु तिची घटना झाल्याच्या days० दिवसांच्या आत, दोन रुपये उशिरा फी भरल्यानंतर नोंदणी केली जाईल.

  • जन्म कार्यक्रम, ज्याची माहिती रजिस्ट्रारला days० दिवसांनंतर दिली जाते परंतु त्याच्या घटनेच्या एका वर्षाच्या आत, ती केवळ विहित प्राधिकरणाच्या लेखी परवानगीने आणि नोटरी सार्वजनिक किंवा इतर अधिका officer्यांसमोर प्रतिज्ञापत्र तयार केल्यावर नोंदविली जाईल. राज्य शासनाच्या वतीने अधिकृत आणि पाच रुपये उशिरा फी भरणे.

  • जन्माचा कार्यक्रम जो त्याच्या घटनेच्या एका वर्षाच्या आत नोंदविला गेलेला नाही, त्या घटनेची सत्यता पडताळणीनंतर आणि दहा रुपये उशीरा फी भरल्यानंतर केवळ प्रथम श्रेणीच्या दंडाधिका .्याने दिलेल्या आदेशानुसार नोंदणीकृत केली जाईल.

विलंबित जन्म नोंदणी प्रक्रिया

जर जन्माच्या वेळेस जन्म आधीच नोंदणीकृत नसेल तर जन्म प्रमाणपत्र घेण्यासाठी खालील कागदपत्रांची आवश्यकता असेल,

  • कुलसचिव कार्यालयाकडून उपलब्ध नसलेले प्रमाणपत्र मिळवा. अनुपलब्धता प्रमाणपत्र ही त्यांच्याकडे प्रमाणपत्र उपलब्ध नसल्याचे सांगून अधिका from्यांची पावती किंवा मान्यता आहे. अर्जदारांना एक फॉर्म भरावा लागेल आणि तो रजिस्ट्रारकडे जमा करावा लागेल, जो नंतर डेटाची पडताळणी करेल आणि पोचपावती देईल.

  • पालकांचे संयुक्त फोटो प्रतिज्ञापत्र

  • शाळा सोडल्याचा दाखला.

  • अर्जदाराचा फोटो आयडी

  • मुलाचा जन्म निवासस्थानी असल्यास पालकांकडून शपथपत्र. रूग्णालयाच्या जन्माच्या बाबतीत रुग्णालयाचे प्रमाणपत्र.

जन्म प्रमाणपत्रासाठी ऑनलाईन अर्ज करा

भारतातील बरीच राज्य सरकार जन्म प्रमाणपत्रांच्या ऑनलाईन पद्धतीने अर्ज करण्यास परवानगी देतात. त्यांचे तपशील खाली दिले आहेत.

ऑनलाइन जन्म प्रमाणपत्र शोधा

आपण यापैकी कोणत्याही राज्याशी संबंधित असल्यास, त्या विशिष्ट राज्याची वेबसाइट पहा की ते जन्म प्रमाणपत्र शोधण्यास व डाउनलोड करण्यास परवानगी देतात की नाही. उदाहरणार्थ, केरळ सरकार खाली दर्शविल्यानुसार जन्म तारखे, लिंग आणि आईच्या नावावर आधारित जन्म रेकॉर्ड शोधण्याची परवानगी देते.

Search Birth Certificate Online marathi

म्हणूनच आपण जन्म प्रमाणपत्र गमावल्याससुद्धा, आपण त्यास शोधू आणि डाउनलोड करू शकता, आपल्या जन्माच्या नोंदीला डिजिटल केले.

जन्म प्रमाणपत्रात नाव बदला

मुलाचे नाव, पालकांचे नाव (किरकोळ दुरुस्ती, जसे की शब्दलेखन चुका, आडनाव समाविष्ट करणे, आद्याक्षरे समाविष्ट करणे), पत्ता, रुग्णालयाचे नाव किंवा मुख्य नावाने पूर्णपणे बदलणार्‍या पालकांची एकूण नावे सुधारणेत येऊ शकते.

कृपया या प्रत्येकासाठी खालील प्रक्रियेचे अनुसरण करा.

अ) मुलाच्या नावामध्ये सुधारणा

  • ज्यांचे मुलाचे नाव बरोबर करावे लागेल अशा पालकांच्या पत्राची विनंती करा

  • पालकांचा फोटो आयडी

  • पालकांचे संयुक्त प्रतिज्ञापत्र

  • ज्याचे नाव असेल त्या मुलाचे शैक्षणिक दस्तऐवज दुरुस्त करावे.

ब) पालकांच्या नावातील सुधारणा (शुद्धलेखन चुका, आडनाव समाविष्ट करणे, आद्याक्षरे समावेश

  • ज्याचे नाव दुरुस्त करावे लागेल अशा व्यक्तीच्या पत्राची विनंती करा

  • पालकांचा फोटो आयडी

  • पालकांचे संयुक्त प्रतिज्ञापत्र

  • ज्याच्या पालकांचे नाव बरोबर करावे लागेल त्याचे शैक्षणिक दस्तऐवज

    c) पत्त्यामध्ये दुरुस्ती

  • ज्याच्या पत्त्याचा पत्ता दुरुस्त करायचा आहे त्याच्यास पत्राची विनंती करा.

  • पत्ता पुरावा.

  • पालकांचा फोटो आयडी

  • संयुक्त फोटो प्रतिज्ञापत्र

ड) पालकांची एकूण नावे सुधारणे जी मुख्य नाव पूर्णपणे बदलतात

  • फक्त कोर्टाकडून आदेश

ई) रुग्णालयाचे नाव

  • ज्याचे जन्म प्रमाणपत्र दुरुस्त करावे लागेल अशा व्यक्तीच्या पत्राची विनंती करा.

  • रुग्णालय / डिस्चार्ज प्रमाणपत्र प्रत.

  • अर्जदाराचा फोटो आयडी

जन्म प्रमाणपत्र फॉर्म

गर्भवती / स्तनपान देणा Women्या महिलांसाठी योजना

अशा अनेक सरकारी योजना आहेत ज्यात गर्भवती आणि स्तनपान देणा mothers्या मातांना रोख फायदे देण्यात येतात. तर तुम्ही या योजनांमध्ये नोंदणी करणे महत्वाचे आहे. "प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना" अंतर्गत गर्भवती महिला व स्तनपान देणा mothers्या मातांना रू. भारत सरकार कडून install हप्त्यांमध्ये भरपाई म्हणून प्रोत्साहन

गर्भवती महिला आणि स्तनपान करणार्‍या मातांना भत्ता देण्यासाठी विविध राज्य सरकारांनीही अशीच योजना आणली आहे.

कर्नाटकातील गर्भवती महिलांसाठी "मातृश्री योजना" आहे. या योजनेनुसार गर्भवती महिलांना एकूण १6000 रुपये भत्ता मिळणार आहे. कर्नाटक सरकारकडून

"डॉ. मुथुलाक्ष्मी मातृत्व लाभ योजना" चे Rs० लाख रुपयांची आर्थिक सहाय्य करण्याचे उद्दीष्ट आहे. तामिळनाडूमधील गरीब गर्भवती मातांना पहिल्या 2 प्रसूतीसाठी 18000 डॉ. मुथुलाक्ष्मी मातृत्व लाभ योजना तामिळनाडूमधील गर्भवती महिलांना लोह टॉनिक आणि पौष्टिक पूरक आहार देण्याच्या उद्देशाने "अम्मा मातृत्व पोषण आहार" देखील प्रदान करते.

"केसीआर किट आणि अम्मा ओडी स्कीम" गर्भावस्थेच्या प्रत्येक टप्प्यावर गर्भवती महिलांची पूर्ण काळजी घेते. या योजनेचा एक भाग म्हणून बाळ मुलाला १२,००० आणि बाळ मुलीला १ 13,००० रुपये आर्थिक मदत दिली जाईल.

FAQs

What are some common queries related to Birth Certificate?
You can find a list of common Birth Certificate queries and their answer in the link below.
Birth Certificate queries and its answers
Where can I get my queries related to Birth Certificate answered for free?
Tesz is a free-to-use platform for citizens to ask government-related queries. Questions are sent to a community of experts, departments and citizens to answer. You can ask the queries here.
Ask Question